Қазір олар орамжапырақ пен салат отырғызумен айналысуда.
Әлметьевскіде көкөніс алқабында жұмыс жалғасуда, негізі 5 жыл бұрын қаланған. Диқандар қырыққабат пен салат отырғызумен әлек. Көктем көп болды, сондықтан көкөніс көшеттерін отырғызу жұмыстары біраз кешігіп қалды. Дегенмен, шаруалардың өздері мойындағандай, ауа-райы болса, техникада еш қиындық жоқ, жұмысшылар төтеп беріп жатыр.
- Көшет отырғызуға 8-12 адам жұмылдырылған, олар негізінен екі ауысымда жұмыс істейді. Қырыққабат отырғызуды 6-8 күнде аяқтаймыз. Бұл арнайы машинаның көмегімен жасалады. Мүмкіндігінше тез әрі тиімді қонуға мүмкіндік береді», - дейді кооператор Шамиль Сафиуллин.
Шәміл қызық үшін шаруа болды – оның тиісті білімі мен жұмыс тәжірибесі жоқ. 3 гектар жерді жалға алып, қытай қырыққабатын егуден бастадым. Бүгінде оның егістіктері 80 гектардан астам жерді алып жатқан кооперативтегі ең ірі алқап болып табылады. Қырыққабат, салат, біраз сәбіз, қызылша өсіреді, картопты сынап көреді. Биыл 22 гектар алқапқа орамжапырақ егіп жатыр. Оның айтуынша, бұл халық арасында ең танымал көкөністердің бірі, мәселен, өткен маусымдарда 20 тонна қырыққабат, 2 тонна ғана салат сатылған.
Сізге көмектесу үшін бірлескен жұмыс
Бес жыл бұрын Әлметьевскіде көкөніс кластері құрылып, туған жерінде көкөніс пен жидек өсіргісі келетін шаруалардың басын қосты. Шешім тіпті сол уақыттарға стратегиялық тұрғыдан түзетілді. Ендеше, қазір шетелден жеткізілім күтпей, өз өндірісіміз – еліміздің алдында тұрған маңызды міндеттердің бірі. Оның үстіне климат пен топырақтың құрамы мұны жасауға мүмкіндік береді.
Олар іске кірісті: суару жүйесін салуға қолайлы жерлерді тауып, құрал-жабдықтар сатып алды, көкөніс қоймасын салды. Мұның барлығы Татарстан мұнайшыларының қолдауымен мемлекеттік субсидиялардың арқасында жүзеге асты.
Бүгінде кооператив 27 шаруа қожалығы мен кәсіпорынды біріктіріп отыр. Әрқайсысының өз ауданы бар, өсірілетін дақылдар әртүрлі болуы мүмкін. Біреу жылыжайда, біреу ашық жерде өскенді жөн көреді. Кейбіреулер пленка астына қолмен отырғызылады, басқалары арнайы жабдықты пайдаланып автоматтандырылған әдісті пайдаланады.
- Мемлекеттің басты инвестор және тапсырыс беруші ретіндегі міндеті шаруаларды бір кооперативке біріктіру болды, сонда олардың барлығы бір техника базасын, суару жүйесін және егінін сақтайтын үй-жайларды пайдалана алады. Осының бәрін өзі сатып алатын болса, шаруаға қанша капитал керек екенін елестетіп көріңізші?! Сондықтан жұмыстың бұл түрі таңдалды. Сонымен қатар, олардың барлығы жергілікті мамандардың бір қызметтерін және өнімді өткізуге қатысты мәселелерді шешетін логистиканы пайдалана алады», - деп түсіндірді кооператив инженері Зульфира Хусаенова.
Технология соңынан ерді
Көкөніс өсіруде ерекше құпиялар жоқ. Біріншіден, тұқым себу - кассеталық ұяшықта бір-бірден. Ол үшін бір қимылмен 144 тұқым себуге мүмкіндік беретін отандық өндірістен арнайы техника қолданылады. Содан кейін мұның бәрі арнайы температурасы мен ылғалдылығы бар жылыжайға ауыстырылады. Кейін бес гектар жерге егілген 216 мың тамыр сыйдырады.
Бұрын бәрі қолмен жасалса, бір жылыжайға 5-6 күн кететін болса, қазір екі күнде бірдей көлемді алып шығады. Жылыжайда дақыл түріне байланысты тұқымдық кассеталар 25-тен 35 күнге дейін сақталады. Көшеттер ашық жерге немесе пленка астына отырғызылғаннан кейін. Содан кейін суару, топырақты қопсыту, арамшөптер мен зиянкестерден уақтылы құтылу қалады. Ал егін піскенше күтіңіз. Бағбандардан жалғыз айырмашылығы - сәйкесінше өндіріс ауқымы және еңбек ресурстары.
Ауыл адамдары келеді
Бір ғана Шамиль Сафиуллин жыл бойы 20 адамды жұмыспен қамтып отыр, маусымда қызметкерлер саны 40-тан 100 адамға дейін жетеді. Орташа жалақы 40 мың рубльді құрайды.
Көбінесе Әлметьевск және Зайнский аудандарының ауылдарының тұрғындары келеді. Контингент жалпы алғанда бірдей. Жұмысты, әрине, шаңсыз деп атауға болмайды, бірақ таза ауада жұмыс істеу - рахат. Кем дегенде, демалыс күндері еңбек терапиясын ұйымдастыруға болады. Татьяна Чернова мұнда екінші маусымнан бері жұмыс істейді, ол Бутадан.
- Бала кезімізде Қазақстанда тұрдық, анам жылыжайда жұмыс істеді, мен оған жиі баратынмын. Сондықтан мен мұнда қуана келемін. Оның үстіне олар жақсы төлейді», - дейді ол.
Галина Литовченко Альметьевск облысына Зайнск ауданындағы Гулькино қаласынан келеді.
«Бізге, ауыл тұрғындарына жағдай жақсы таныс: күн, жел, ашық дала», - дейді Галина. – Адамдар таныс, көбі өткен жылы тіл табысып, достасып кетті. Уақыт маған, зейнеткерге, денсаулығымды да береді, әкеледі, алып кетеді – жұмыс істе!